Pauline Bomhof is persoonlijk begeleider bij Wonen bij September, kleinschalig wonen voor ouderen met dementie. Zij heeft een diepgewortelde passie voor het begeleiden van mensen met dementie en hun geliefden. Werken vanuit haar liefde voor deze doelgroep geeft haar veel werkplezier. Haar kracht is zien wat iemand nodig heeft en een luisterend oor bieden op momenten die er toe doen.

Pauline schrijft graag over haar werk. De persoonlijke ervaringen in haar dagelijkse werk zijn een onuitputtelijke bron voor mooie blogs. Terugkerend thema in de verhalen zijn haar inzet om het leven waardig en waardevol te houden voor de kwetsbare mensen die zij begeleidt.

In De Verhalenpoli – online – deelt Pauline maandelijks, met jullie een blog over haar werk voor ‘Wonen bij September.’ Haar verhalen nemen je mee naar grappige en ontroerende momenten in haar ontmoetingen met de mensen die zij begeleidt. Deze week haar derde blog ‘Vertel je mijn verhaal?’

Aflevering 3: Vertel jij mijn verhaal?

Mijn gedachten over afasie en communiceren.

In de jaren dat ik zorg voor mensen met dementie, heb ik gemerkt dat een praatje maken met bewoners met afasie[1] heel lastig kan zijn. Het was voor mij een bewustwordingsproces om hen meer tijd en aandacht te geven. Ik leerde afgelopen jaren bewoners kennen die steeds stiller en stiller werden. De kans dat zij zich buitengesloten of eenzaam voelden, was vrij groot. Ik vind het van groot belang dat we hierbij stil staan.

Niet begrepen voelen

Natuurlijk genieten onze bewoners van de liefdevolle verzorging, het prachtige huis en hun eigen appartement. Het eten is  heerlijk en er staan leuke uitjes op het programma. Maar er kleeft een grote ‘maar’ aan leven met afasie. Mensen die afasie hebben, begrijpen de taal vaak nog heel goed.

Zij zijn zich er nog goed van bewust dat zij de woorden niet meer kunnen uitspreken en vaak andere woorden maken. Mensen met afasie horen zelf dat de zinnen of woorden niet meer kloppend zijn. Ze merken dat medebewoners hen aan kijken van; waar heb je het over! Hoe frustrerend moet dat wel niet zijn?!

Inleven

Soms beeld ik mij in; hoe zou het voor mij zijn om afasie te hebben? Ik begrijp wat er om mij heen gezegd wordt, maar ik kan zelf niet meer de juiste woorden uitspreken. Mijn mond kunnen deze woorden niet vormen. Ik zou plaatsvervangende schaamte hebben over de wartaal die ik uitspreek, steeds minder gaan zeggen en stiller worden. In mijn hoofd bleef het heel, heel druk. Wat een frustratie en verdriet zou ik ervaren.

Wat vind ik fijn?

Stel ik zou afasie hebben en in een kleinschalige woonvorm voor mensen met dementie wonen, zoals waar ik nu werk. Wat zou ik dan fijn vinden?

In zo’n benarde situatie is het voor mij fijn als ik iemand heb die een gesprek kan begeleiden tijdens de koffie- en eetmomenten. Dat hij/zij helpt mij in mijn kracht te zetten. Mij de tijd geeft de juiste woorden te vinden. En. Er voor zorgt dat ik word begrepen door mijn medebewoners om mijn eigenwaarde te versterken.

Die iemand kent mijn levensverhaal en stelt de juiste vragen. Op die manier kan zij mij ondersteunen in wat ik wil zeggen. Zij weet wie ik ben en wat ik belangrijk vind. Zij kent mijn verhalen, omdat zij mijn familie en vrienden heeft betrokken in mijn ondersteuning. Zij kan ervoor zorgen dat ik mij waardig voel aan tafel met mijn medebewoners.

Muzikale uitlaadklep

Ik heb gemerkt dat muziek bij mensen met afasie een enorme uitlaatklep kan zijn. Zij kunnen muziek die ze horen vaak feilloos meezingen. Meestal hele zinnen achter elkaar. Dat is het mooie van muziek. Ik zie de vreugde die het brengt. Niet alleen omdat de muziek zo heerlijk is of dat zij samen dansen, maar juist omdat zij meedoen en zich weer verbonden voelen met hun medebewoners.

Muziek verbindt en dat versterkt het zelfvertrouwen op de plek wat nu een thuis is geworden. Want ook muziek is communicatie en onmisbaar in ons leven. Het helpt in ieder geval onze bewoners met afasie even om zich even niet gevangen te voelen in woorden. Laten we mensen met afasie helpen om hun verhaal te vertellen!

[1] Afasie is een taalstoornis die ontstaat door een hersenletsel in de linker hersenhelft. Dit wordt meestal veroorzaakt door een beroerte (CVA), maar kan ook ontstaan door een hersentumor, een ongeval of een andere aandoening in de hersenen. Door afasie ontstaan er problemen met het spreken, het lezen en het schrijven. Samen geven deze talige problemen stoornissen in de communicatie. (bron: www.logopedie.nl)